Het begin van een zeevarend leven
Petrus van der Kooij werd geboren op 7 augustus 1789 in het vissersdorpje Maasluis gelegen aan de Hollandse IJssel. Maassluis was een stad met een levendige haven en een geschiedenis diep verbonden met de zee. Zijn vader Jacobus Pieterz van der Kooij, was een zeeman die zijn leven op de zee doorbracht, terwijl zijn moeder, Clasina van Deurse, het huishouden runde en zorgde voor de kinderen. De invloed van de zee was overal in Petrus vroege leven, en hou zou de traditie van zijn vader volgen.
Al op jonge leeftijd leerde Petrus de fijne kneepjes van het zeemanschap. Zijn vader bracht hem alles bij wat er te leren viel over het werken op zee: Van het navigeren op de open wateren tot het bedienen van de zeilen en het vangen van vis. De zee was een gevaarlijke, maar ook krachtige aanwezigheid in hun leven, die altijd een duistere dreiging met zich meebracht: de constante mogelijkheid dat een geliefde nooit meer terug zou keren.
Petrus' vader, een man van de zee, gaf hem niet
alleen praktische vaardigheden, maar ook de wijsheid om te begrijpen wat het
betekende om een zeeman te zijn. Als zoon van een zeeman zou hij dezelfde reis
volgen en het beroep van zijn vader voortzetten: zeeman, een leven vol
avontuur, maar ook vol onzekerheid.
In 1814 werd Petrus van der Kooij
onderworpen aan de loting voor de Nationale Militie, een verplichte
militaire dienst voor mannen in Nederland. Tijdens deze loting werd zijn
signalement opgemaakt. Dit was een administratieve procedure, waarbij de
fysieke kenmerken van Petrus werden vastgelegd voor identificatiedoeleinden.
Het signalement bevatte de volgende details:
- Lengte: 1 el, 6 palm, 7 duim, 4 streep
- Gezicht: Ovaal
- Voorhoofd: Plat
- Ogen: Blaauw
- Neus: Dik
- Mond: Ordinair
- Kin: Rond
- Haar: Onbekend
- Wenkbrauwen: Bruin
- Merkbare Tekenen: Geen
Het huwelijk van Petrus en Jacoba van der Kolff
Op 14 April 1824, toen de bloesem voorzichtig verscheen aan de bomen langs de Maassluise grachten, stapte Petrus, inmiddels 34 jaar oud, in het huwelijksbootje met Jacoba van der Kolff. De kerkklokken luidden zacht, en in het stadhuis werd een belofte bezegeld- een verbintenis tussen twee mensen die wisten wat het betekende om te leven met en naast de zee. Petrus had al vroeg een band met Jacoba. Zij kregen voor hun huwelijk al meerdere kinderen-iets wat in de praktijk van arbeiders-en vissersgemeenschappen vaker voorkwam.
Jacoba van der Kolff- Een vissersdochter met een groot hart
Jacoba van der Kolff werd gedoopt op 24 augustus 1794 te Maassluis, als dochter van Cornelis van der Kolff en Heijltje de Wit. Zij groeide op in een tijd waarin Maassluis langzaam herstelde van de onrustige jaren van de achttiende eeuw. Haar vader Cornelis behoorde mogelijk tot de vissers of ambachtslieden van de stad- de naam van der Kolf komt in Maassluis regelmatig voor in verband met zeelieden, touwslagers en arbeiders. Het gezin waarin Jacoba opgroeide was waarschijnlijk eenvoudig, maar stevig geworteld in de gemeenschap. als jong meisje leerde ze de kneepjes van het huishouden, het helpen op de markt, en mogelijk ook taken rondom netten boeten of vis sorteren - werk dat veel vrouwen in vissersplaatsen deden.
Kinderen en verlies
Jacob van der Kooij (ca. 1815 – 23 juli 1833)
Joannes (22 maart 1818 – 3 juni 1818)
Ook geboren voor het huwelijk van zijn ouders. Slechts twee maanden oud werd hij. Een kind dat slechts kort leefde, maar officieel geregistreerd werd – een bewijs van erkenning en verdriet.
Albertus (11 november 1819 – 7 april 1865)
Albertus werd geboren op 11 november 1819 en erkend door zijn vader Petrus in de geboorteakte.(geboren voor het huwelijk) Bij zijn overlijden, op 7 april 1865, werd echter de naam Bartholomeus gebruikt, een naam die blijkbaar in zijn volwassen leven gangbaar werd. Hij was ongehuwd en werkte als schippersknecht, een zwaar beroep op de kades en op het water. Hij stierf op 46-jarige leeftijd, te Maassluis, en zijn overlijden werd officieel geregistreerd onder de naam Bartholomeus. Zijn leven was een stille, hardwerkende bestaan in de wereld van de zeelieden en vissers van Maassluis.
Klazina (28 november 1822 – 27 januari 1908)
Klazina, geboren op 28 november 1822, twee jaar voor het huwelijk van haar
ouders, was de enige dochter van Petrus en Jacoba die het volwassen leven zou
bereiken en een gezin stichten. Ze droeg de naam van haar grootmoeder,
Clasina van Deurse – de vrouw die ooit zelf kinderen grootbracht in Maassluis,
en wiens naam nu voortleefde in haar kleindochter. Klazina huwde op 23 oktober 1850
in Rotterdam met Ernst Christoffel van Weenen, en samen kregen ze zes
kinderen. Dit huwelijk was voor haar een belangrijke stap, en zij zou haar
eigen gezin opvoeden in Rotterdam, ver van haar geboorteplaats Maassluis. Haar
leven was een levend bewijs van de kracht en vastberadenheid van de vrouwen uit
deze tijd, die, ondanks de zware omstandigheden, hun gezin en hun gemeenschap
niet in de steek lieten.
Klazina’s leven weerspiegelde ook de veranderende tijden in Maassluis, toen de traditionele visserij- en scheepvaartgemeente langzaam werd aangevuld door nieuwe economische invloeden. Klazina overleed op 27 januari 1908 in Rotterdam, op 85-jarige leeftijd. Haar langdurige leven was een teken van de veerkracht van de familie, die door haar standvastigheid en haar kinderen door de generaties heen voortleefde.
Levenloos kind (1828)
Een naamloos kindje dat nooit adem haalde. In 1828 werd dit kind geboren en direct begraven – zonder naam, maar met verdriet.
Petrus jr. (1831 – 24 januari 1906)
De jongste zoon, geboren twee jaar vóór zijn moeders dood. Hij werd grootgebracht door zijn stiefmoeder Cornelia en werd later zeeman, net als zijn vader. Hij huwde op 26 april 1865 met Johanna van Heusden, Petrus van der Kooij overleed op 24 januari 1906 te Maassluis op 75-jarige leeftijd. Het feit dat hij zijn vaders ambacht voortzette, wijst erop dat de zee en het leven van zeeman door de generaties heen in de familie Van der Kooij waren verankerd.Verlies en een nieuw begin – Jacoba’s
afscheid en Petrus’ tweede huwelijk
In 1833,
tien jaar na het verlies van hun zoon Jacob, werd het gezin van Petrus van der
Kooij opnieuw getroffen door een zwaar verlies: zijn vrouw Jacoba van der
Kolff overleed. Ze liet haar man achter met hun kinderen, waaronder de
jonge Petrus, geboren in 1831, en oudere kinderen zoals Albertus
en Klazina. Het huis, ooit gevuld met haar stem en zorg, werd stiller.
Jacoba was
meer dan een moeder en echtgenote; zij was de spil van het gezin, een vrouw die
met kracht en eenvoud een thuis wist te maken – ondanks armoede, verdriet en
het harde leven aan de kust. Haar dood liet een leegte achter, maar ook een
herinnering aan wat het betekende om lief te hebben in tijden van weinig.
Petrus stond
voor een moeilijke keuze. Alleenstaand vader zijn in de 19e eeuw, met meerdere
kinderen, was nauwelijks houdbaar – zeker niet als je ook moest werken. En zo,
nog geen jaar later, in 1834, trad Petrus opnieuw in het huwelijk. Zijn
tweede vrouw was Cornelia Breukel – een nieuwe naam, een nieuw
hoofdstuk..
Cornelia was
geboren op 5 mei 1800 in Maasland en bracht haar zoon Kornelis
Breukel, geboren op 26 januari 1827, mee in het huwelijk. Kornelis
werd opgevoed als de zoon van Petrus, hoewel zijn biologische vader onbekend
was. Cornelia bracht stabiliteit in het gezin na het overlijden van Jacoba, en
ze speelde een belangrijke rol in het opgroeien van de kinderen van Petrus. Cornelia
Breukel overleed op 21 december 1868 te Maassluis, op 68-jarige
leeftijd, en woonde aan de Noorddijk, een belangrijk gebied in Maassluis
dat dicht bij de haven lag.
De laatste haven – Het afscheid van Petrus van der
Kooij
De jaren
gingen voorbij in Maassluis, zoals het water altijd bleef stromen door de haven
en de wind over de daken gierde. Petrus had de wereld om zich heen langzaam zien
veranderen. Hij had meegemaakt hoe zijn stadje groeide, hoe de stoomvaart
opkwam, hoe oorlogen kwamen en gingen, maar ook hoe de kleine dingen hetzelfde
bleven: de geur van vers gebakken brood, het gekraak van een houten vloer, het
zachte lachen van spelende kinderen. Zijn kinderen waren volwassen geworden. de een trok
verder het land in, en de ander bleef dichtbij. Hij had afscheid moeten nemen
van kinderen die veel te vroeg waren gestorven – een pijn die nooit helemaal
wegebde, maar waarmee hij had leren leven.
En altijd was
daar Jacoba, zijn vrouw, zijn rots. Samen deelden zij meer dan negen jaar huwelijk. Geen rijkdom in bezit misschien, maar des te meer in
verbondenheid en volharding.
Op 18
augustus 1869, op 80-jarige leeftijd, sloot Petrus voorgoed zijn ogen. Hij
stierf in zijn geliefde Maassluis, de stad die hem geboren zag worden, waar hij
werkte, liefhad, kinderen kreeg en afscheid nam. De zee, die hem zijn hele
leven begeleidde, lag nog steeds in de verte – kalm, als een oude vriend.
Hij werd begraven tussen de mensen van zijn stad,
misschien naast zijn vrouw of kinderen, of in de buurt van het stadhuis waar hij
ooit zijn ja-woord gaf. De naam Petrus van der Kooij leeft voort – niet
alleen in registers en grafstenen, maar in herinneringen, in verhalen, en nu
ook, opnieuw, op papier.
De Verbinding met mijn Familie
Als mijn oud betovergrootvader heeft Petrus van der Kooij een wezenlijke impact op de geschiedenis van onze familie. Hij was de vader van Klazina van der Kooij, mijn voorouder, die een grote rol zou spelen in het verder dragen van zijn erfgoed. Klazina trouwde met Ernst Christoffel van Weenen en kreeg zes kinderen, waarmee ze het familiale verhaal voortzette. Zo ben ik, via Klazina, verbonden met Petrus, en wordt zijn nalatenschap van generatie op generatie doorgegeven. De kracht en de veerkracht van Petrus zijn voor mij niet slechts een herinnering uit het verleden, maar een bron van trots en inspiratie. Door de verhalen over hem en zijn familie, blijf ik verbonden met mijn voorouders. Ik ben het levende bewijs van de kracht van familiebanden die zelfs de tijd en de oceaan oversteken. Het verhaal van Petrus van der Kooij en al mijn andere voorouders, leeft voort in mij en in de verhalen die ik doorgeef aan de volgende generatie.-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------